بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی و مدیریت دانش در کتابخانه های مستقر در شهر تهران

پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین انواع فرهنگ سازمانی با ابعاد مختلف مدیریت دانش در کتابخانه های سه قوه (مقننه، مجریه و قضائیه) می پردازد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه پژوهشی پیمایشی - تحلیلی می باشد. جامعه آماری این پژوهش بر مبنای روش سرشماری شامل کلیه مدیران و کارکنان سه کتابخانه شاخص سه قوه (کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، کتابخانه معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری و کتابخانه معاونت حقوقی قوه قضائیه) مستقر در شهر تهران بوده است که جمعیتی بالغ بر 210نفر را دربر می گیرد، که از این میان 188 نفر یعنی تقریبا 85 درصد جامعه به پرسشنامه ها پاسخ داده اند. دراین پژوهش ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه ای حاوی 24 پرسش بوده که بخش اول آن برگرفته از کامرون و کوئین برای سنجش الگوی فرهنگ سازمانی کتابخانه ها، و بخش دوم برگرفته از شرون لاسون برای بررسی میزان اجرای فرآیندهای مدیریت دانش درکتابخانه هاست. روایی پرسشنامه ها با استفاده از نظرات کارشناسان و صاحبنظران تایید گردیده و برای تعیین پایایی آن از فرمول آلفای کرونباخ استفاده شده که پایایی آن برای مدیریت دانش (96/0 =r) و برای فرهنگ سازمانی (97/0 = r) تعیین گردیده است. در این پژوهش رابطه بین چهار نوع فرهنگ سازمانی شامل فرهنگ گروهی، فرهنگ وضعیت سالار، فرهنگ سلسله مراتبی و فرهنگ مبتنی بر بازار و ابعاد شش گانه مدیریت دانش شامل ایجاد دانش، جذب دانش، سازماندهی دانش، ذخیره دانش، انتشار دانش و کاربرد دانش مورد بررسی قرار گرفته است. به منظور آزمون پرسش ها و فرضیه ها و تحلیل یافته های پژوهش از فنون آماری آزمون کلموگراف- اسمیرنوف و ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام، و با استفاده از نسخه 18 بسته نرم افزار آماری اس پی اس انجام شده است. نتایج پژوهش حاکی از وجود رابطه مثبت و معنادار (درسطح اطمینان 95درصد) بین انواع فرهنگ سازمانی و ابعاد شش گانه مدیریت دانش در کتابخانه های جامعه آماری است. همچنین در این پژوهش نوع فرهنگ سازمانی در کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی از نوع سلسله مراتبی و در دو کتابخانه معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری و کتابخانه معاونت حقوقی قوه قضائیه از نوع مبتنی بر بازار بوده است. نتایج تحلیل رگرسیون در گام اول مولفه فرهنگ سازمانی گروهی، 77 درصد از تغییرات مدیریت دانش را تبیین کرده است، درگام دوم با افزایش فرهنگ سازمانی سلسله مراتبی به فرهنگ گروهی79 درصد از تغییرات مدیریت دانش را تبیین کرده است و در گام سوم فرهنگ سازمانی وضعیت سالار اضافه شده و 80 درصد از تغییرات مدیریت دانش را تبیین نموده است. در نتیجه فرهنگ سازمانی یکی از مهمترین ابزارهای استقرار و اجرای موفقیت آمیز مدیریت دانش در سازمان ها محسوب می شود. تغییر در فرهنگ سازمانی به منظور استقرار مدیریت دانش کتابخانه های سه قوه باید به نحوی باشد که فرهنگ سازمانی گروهی نسبت به سایر فرهنگ ها بیشتر مورد توجه قرار گیرد.